Wat is de ziekte van Perthes?
De ziekte van Perthes, ook bekend als Legg-Calvé-Perthes, is een zeldzame aandoening die de heup van kinderen aantast. Bij deze aandoening wordt de bloedtoevoer naar de heupkop (de bovenkant van het dijbeen) tijdelijk onderbroken. Dit kan leiden tot het afsterven van botcellen, een proces dat avasculaire necrose wordt genoemd.
Hoewel de term "ziekte" wordt gebruikt, is Perthes in feite een proces dat zich over meerdere jaren ontwikkelt. Tijdens dit proces wordt het aangetaste bot eerst zwakker en kan het inzakken, maar uiteindelijk herstelt het zich. Het doel van de behandeling is ervoor te zorgen dat de herstellende heupkop een ronde vorm behoudt, zodat de heup normaal kan blijven functioneren en latere problemen, zoals vroegtijdige artrose, worden voorkomen.
Hoewel de term "ziekte" wordt gebruikt, is Perthes in feite een proces dat zich over meerdere jaren ontwikkelt. Tijdens dit proces wordt het aangetaste bot eerst zwakker en kan het inzakken, maar uiteindelijk herstelt het zich. Het doel van de behandeling is ervoor te zorgen dat de herstellende heupkop een ronde vorm behoudt, zodat de heup normaal kan blijven functioneren en latere problemen, zoals vroegtijdige artrose, worden voorkomen.
Wie krijgt de ziekte van Perthes?
De ziekte van Perthes komt meestal voor bij kinderen tussen de 4 en 10 jaar oud. Jongens hebben vijf keer meer kans om de aandoening te ontwikkelen dan meisjes. In ongeveer 10-15% van de gevallen worden beide heupen aangetast. De exacte oorzaak van de ziekte is nog niet bekend, maar onderzoek suggereert dat genetische factoren mogelijk een rol spelen.
Symptomen: Waar moet u op letten?
De symptomen van Perthes kunnen subtiel beginnen en zich geleidelijk ontwikkelen. Let op de volgende tekenen:
Deze symptomen kunnen wisselend voorkomen en in ernst variëren. Ze kunnen weken tot maanden aanhouden voordat een bezoek aan de arts overwogen wordt.
- Veranderingen in lopen of rennen: Uw kind kan beginnen te manken of een andere manier van bewegen vertonen, vooral tijdens sport of intensieve activiteiten.
- Pijn: Pijn in de heup of lies is veelvoorkomend, maar de pijn kan ook uitstralen naar het bovenbeen of de knie (gerefereerde pijn).
- Bewegingsbeperking: Uw kind kan moeite hebben om het been zijwaarts te bewegen of om de heup naar binnen te draaien.
- Spierkrampen: Pijnlijke spierkrampen kunnen optreden door irritatie rondom de heup.
Deze symptomen kunnen wisselend voorkomen en in ernst variëren. Ze kunnen weken tot maanden aanhouden voordat een bezoek aan de arts overwogen wordt.
Hoe wordt de ziekte vastgesteld?
De diagnose van Perthes begint met een grondig gesprek over de symptomen en medische geschiedenis van uw kind. Daarna zal de arts:
- Een lichamelijk onderzoek uitvoeren om de beweeglijkheid van de heup te testen.
- Röntgenfoto’s maken om de staat van het bot te beoordelen en het stadium van de ziekte te bepalen.
Behandelopties voor de ziekte van Perthes?
De behandeling richt zich op pijnverlichting, bescherming van de heupkop en het behoud van een goede heupfunctie. De aanpak hangt af van factoren zoals de leeftijd van uw kind, de ernst van de schade en het stadium van de ziekte.
Niet-chirurgische behandelingen
Chirurgische behandeling
Bij oudere kinderen of als meer dan 50% van de heupkop is aangetast, kan een operatie nodig zijn. Een veelvoorkomende ingreep is een osteotomie, waarbij het bot wordt doorgezaagd en opnieuw wordt uitgelijnd om de heupkop goed in de heupkom te plaatsen. Na de operatie volgt meestal een periode van immobilisatie en fysiotherapie om de heupfunctie te herstellen.
Niet-chirurgische behandelingen
- Observatie: Voor jonge kinderen (jonger dan 6 jaar) met milde symptomen wordt vaak gekozen voor regelmatige controle en röntgenfoto’s om het herstelproces te volgen.
- Pijnstilling: Ontstekingsremmende medicatie, zoals ibuprofen, kan helpen bij het verminderen van pijn en ontsteking.
- Activiteit beperking: Intensieve activiteiten zoals rennen en springen worden afgeraden. Soms worden hulpmiddelen zoals krukken gebruikt om de belasting op de heup te verminderen.
- Kinesitherapie: Om de beweeglijkheid van de heup te behouden, worden oefeningen aanbevolen. Deze richten zich vaak op het vergroten van de heupmobiliteit en het versterken van de omliggende spieren.
- Braces of gipsverband: Bij ernstige gevallen kan een brace of gipsverband helpen om de heupkop in de juiste positie te houden tijdens het herstelproces.
Chirurgische behandeling
Bij oudere kinderen of als meer dan 50% van de heupkop is aangetast, kan een operatie nodig zijn. Een veelvoorkomende ingreep is een osteotomie, waarbij het bot wordt doorgezaagd en opnieuw wordt uitgelijnd om de heupkop goed in de heupkom te plaatsen. Na de operatie volgt meestal een periode van immobilisatie en fysiotherapie om de heupfunctie te herstellen.
Langetermijnprognose:
Met de juiste behandeling en zorg herstellen de meeste kinderen met Perthes volledig en kunnen ze zonder beperkingen opgroeien. Regelmatige medische controles blijven belangrijk om ervoor te zorgen dat de heupkop zich goed ontwikkelt. In sommige gevallen kan een lichte vervorming van de heupkop tot latere problemen leiden, zoals vroegtijdige artritis, maar dit risico kan vaak worden geminimaliseerd met tijdige en passende behandeling.